• آن شیر که بر خوان جهان پنجه نیالود!

دینداران و خداشناسان، متکلمان و فقیهان بسیار کوشیده‌اند که ارزش‌ها و مفاهیم دینی را یکسره الهی و آسمانی و دور از ارزش‌های انسانی و زمینی قرار دهند و پندارهای خود را بر آدمیان تحمیل کنند تا انسان‌ها هیچ معیار و مبنایی برای قضاوت در خصوص تعالیم و اعمال و رفتارهای غیرانسانی و غیرعقلانی آنها نداشته باشند.  

اما گرامیداشت شخصیت‌های اساطیرگونهٔ دینی، با همهٔ مبالغه‌ها و اغراق‌ها یا غلوّی که دربارهٔ آنها می‌شود، خود به‌وضوح نشان می‌دهد که آن شخصیت‌هایی بیش از همه گرامی داشته می‌شوند که بیش از هرچیز صفات برجستهٔ انسانی را از خود نشان می‌دهند، صفانی همچون: حکمت یا خردمندی، عدالت، خویشتنداری، دلیری و بخشندگی و ... یکی از این شخصیت‌های دینی بی‌شک علی بن ابی‌طالب است که آنچه او را در چشم هر فرد انسانی دارای جایگاهی والا می‌سازد «انسان بودن» اوست، نه «مسلمان بودن» او یا «داماد پیامبر بودن»،  و نه «خلیفه بودن» یا «امیر بودن» او. علی را گرامی می‌داریم چون تبلور «حکمت» و «عدالت» و «خویشتنداری» و «دلیری» است. و اینها صفاتی بس بسیار «انسانی» و ستوده‌اند که هر انسانی ارج می‌گذارد و سرمشق خود قرار می‌دهد. اما البته همگان در تحقق وجودی آنها به یکسان کامیاب نیستند.