• مرا به سایه از چه سیه‌پوش می کنی؟

«سایه» را هم دیگر نمی‌توان دید. او هم «رفت». به کجا؟ نمی‌دانم. اما یک چیز مسلم است، اگرچه رفته است، «مانده» است. اندک‌اند کسانی که بروند اما بمانند. تنها کسانی می‌مانند که چیزی از خود به یادگار گذاشته باشند. چیزی از جنس «روح». «روح» بنیاد زندگی آدمی است. «سخن» جلوهٔ زندگانی روحی است و بذری که سخن می‌پراکند می‌روید و می‌شکفد و زندگی می‌بخشد، همچون گندمی که خوشه بر آرد.  

امروز چه کسی برای ما زنده‌تر از فردوسی و خیام و عطار و مولوی و حافظ است؟ امروز چه کسی برای ما آشناتر از هومر و سوفوکلس و افلاطون و ارسطو و دکارت و اسپینوزا و کانت و هگل و نیچه است؟ روح «مرگ» نمی‌شناسد. «بیگانه» نمی‌شناسد. همه زندگی است و آشنایی. اکنونی ابدی است. آدمی زنده است به آنچه می‌گوید و می‌کند و برجای می‌گذارد. «سایه» از میان برخاست. اما آنچه گفت و کرد و گذاشت بخشی از «زبان» و «فرهنگ» و «هنر» سرزمین ماست. تا این زبان و فرهنگ و این سرزمین باشد، قطره‌ای از اقیانوس آن است. اما البته اگر ترجمه شود و به زبان‌های بیگانه و فرهنگ جهانی نیز راه یابد، آن‌گاه بخشی از اقیانوس بشریت خواهد بود.