5جوان که در 2نوبت اقدام به ربودن يک دختر کرده و او را مورد آزار و اذيت قرار داده بودند ، روز گذشته دستگير شدند. به گزارش خبرنگارما ، چند روز پيش دختر 19ساله اي که قصد عزيمت به خانه يکي از بستگانش را داشت ، در غرب تهران سوار بر يک دستگاه خودروي پيکان شد که ظاهرا در حال مسافرکشي بود. چند دقيقه پس از سوار شدن اين دختر، راننده اقدام به سوار کردن يک مسافر ديگر کرد و پس از طي مسافتي کوتاه ، در يک لحظه يکي از سرنشينان خودرو در حالي که چاقويي در دست داشت ، اين دختر را تهديد به مرگ کرد. ساعتي بعد اين دختر در بيابان هاي حاشيه تهران در حالي که وضعيت رقت باري داشت ، به حال خود رها شد و خلافکاران بدون توجه به وضعيت دلخراش اين دختر، از محل متواري شدند. دقايقي پس از اين ماجرا، دختر جوان با سختي و مشقت خود را به حاشيه جاده رساند تا از خودروهاي عبوري درخواست کمک کند. اين انتظار، زياد طول نکشيد و اين بار يک خودروي عبوري که 3سرنشين داشت ، با متوقف کردن خودرو، از سر دلسوزي اين دختر را سوار کرد؛ اما سرنشينان بدون توجه به شرايطي که براي اين دختر پيش آمده بود، ناگهان تغيير مسير دادند و آنها نيز وي را مورد تعرض قرار داده و سپس از محل متواري شدند. با گذشت چند ساعت از اين ماجراي دلخراش ، دختر جوان بسختي خود را بار ديگر به حاشيه جاده کشاند و اين بار پيرمردي به ياري او شتافت.

شايد کسی بگويد از اين چيزها هرروز در گوشه و کنار دنيا اتفاق می‌افتد. اما به راحتی می‌توان نشان داد که اين چيزها در اين کشور سابقه نداشته است، اما اين يکی واقعاً فجيع است: جرم فردی نيست، اجتماعی است. اينکه مجرمی جنسی به تنهايی عملی را مرتکب شود می‌تواند به پای خصوصيات روانی و شخصيتی او گذاشته شود، اما وقتی برای جرم خود همدستی می‌يابد، آن وقت پای مسئله‌ای ديگر به ميان می‌آيد. اينکه ديگر با يک شخص رو به رو نيستيم، با ذهنهايی رو به رو هستيم که ديگر چيزی به عنوان اصول اخلاقی، در ساده‌ترين شکلش نيز، در اعماق روان‌شان حاضر نيست. اما مسئله وقتی فجيعتر می‌شود که حتی کسانی نيز که نقشه‌ای برای اين کار نداشته‌اند وقتی «طعمه» را بی‌دفاع می‌بينند به درماندگی و حال زار او نيز توجه نمی‌کنند. اين بار هم نه يک نفر، بلکه سه نفر. و اين همه در جامعه‌ای اتفاق می‌افتد که مردم آن ظاهراً از ابراز هرگونه تظاهر جنسی در برابر جمع اجتناب می‌کنند.

ورقی ديگر می‌زنم. در «قم» دختری ٢٢ ساله از زنی محجبه به جرم «بدحجابی» چاقو خورده است.

 ‌   گزارشي از يك جنايت تكان‌دهنده در قم

بنا به گزارش رسيده، يك دختر جوان قمي شامگاه شنبه پس از متهم شدنش به «بدحجابي» توسط يك زن محجبه با وارد شدن ضربات چاقو از پاي درآمد. اين حادثه در خيابان «صفائيه» قم، اصلي‌ترين خيابان اين شهر در مقابل انظار عمومي روي داد. شاهدان عيني گفتند: زن محجبه با ديدن اين دختر حدوداً 22 ساله، پس از مشاجره لفظي و به دليل آنچه كه وي «هرزگي و بدحجابي» خواند، با چاقو سينه اين دختر جوان را شكافت.

ديگر حالم دارد به هم می‌خورد. چنين توحشی آن هم توی قفس! زنی که چاقو حمل می‌کند! و جرمهايی که هرکسی به زعم خودش برای آن حکم صادر می‌کند.

ورقی ديگر می‌زنم و دادخواهی عليرضا جباری را می‌خوانم، مردی که سالها در راهروهای مرکز نشر می‌ديدمش و سلامش می‌گفتم. مردی خوش‌برخورد، مؤدب، فروتن و آن قدر آرام که فکر می‌کردی اين آدم وقتی راه می‌رود مورچه هم زيرپايش لگد نمی‌شود.

به هرحال، روز سه‌شنبه صبح، 27/12/81، مرا برای اعزام به دادگاه مجدداً روانه اماكن كردند كه در ساعت 5/11 پس از حدود دوساعت معطلی مرا به دادگاه فرستادند كه در آنجا قاضی صابری بدون هيچگونه ديداری غياباً حكم بازداشت مرا در زندان رجايی شهر صادر كرد و پس از دوساعت تعقيب و مراقبت سرنشينان ماشين به دنبال متهم ديگر مجدداً مرا به اداره اماكن برده، سپس حدود ساعت 4 بعدازظهر، مرا به زندان رجايی شهر انتقال دادند و دوره دوم بازداشتم در زندانی خارج از محدوده محل زندگی و كارم كه بهداری آن عملاً فعال و منظم نيست شروع شد و قرار كفالتم نيز فك شده بود و به جای آن قرار وثيقه به مبلغ 50 ميليون تومان صادر شده بود كه ظاهرا «به اشتباه» قرار كفالت 500 ميليون تومان مكتوب شده بود كه پس از حضورم در دادگاه در تاريخ سه‌شنبه 19/1/82، كه جلسه دادگاهم تشكيل شده بود، تازه اصلاحيه قرار در زندان به دستم رسيد.

از ابتدای کارش درصدد برآمدم که بدانم چه جرمی داشته است. هنوز نفهميده‌ام! اما وقتی می‌خوانم که او را به چه وضعی به دادگاه برده‌اند و قاضی چگونه برايش قرار وثيقه صادر کرده است دلم به درد می‌آيد. با خودم می‌گويم در مملکتی که يک نويسنده و مترجم برای کار تمام وقت ماهی صد هزار تومان حقوق می‌گيرد و مخارجش دست کم بيش از پانصد هزارتومان در ماه است و اگر به عمد يا به سهو کشته شود پول خونش هفت ميليون تومان است چگونه وثيقه‌ی آزادی‌اش می‌تواند ۵٠ ميليون تومان باشد (ظاهراً قاضی «به اشتباه» ۵٠٠ ميليون نوشته بوده است!). لابد خانه‌ی پدر و مادر هم بايد در گرو قاضی برود. تازه به چه جرمی! کسی را کشته است! اختلاس کرده است، از صدا و سيما وام گرفته است و نپرداخته است! آه، چقدر آزادی گرانبهاست و نمی‌دانيم!

نمی‌دانم شايد واقعاً آخرالزمان است. اما اگر آخرالزمان باشد اين تازه اولش است. تازه روزهای خوب‌مان است، هنوز آغاز زلزله است، می‌خواهيد علايمش را بدانيد، می‌خواهيد علتش را بدانيد، «آيه‌های زمينی» فروغ را دوباره بخوانيد:     

آيه‌های زمينی

آنگاه

خورشيد سرد شد

و برکت از زمينها رفت.

و سبزه‌ها به صحراها خشکيدند

و ماهيان به درياها خشکيدند

و خاک مردگانش را

زان پس به خود نپذيرفت.

شب در تمام پنجره‌های پريده‌رنگ

مانند يک تصور مشکوک

پيوسته در تراکم و طغيان بود

و راهها ادامه‌ی خود را

در تيرگی رها کردند.

ديگر کسی به عشق نينديشيد

ديگر کسی به فتح نينديشيد

و هيچ‌کس

ديگر به هيچ چيز نينديشيد.

در غارهای تنهايی

بيهودگی به دنيا آمد

خون بوی بنگ و افيون می‌داد

زنهای باردار

نوزادهای بی‌سر زاييدند

و گاهواره‌ها از شرم

به گورها پناه آوردند.

چه روزگار تلخ و سياهی

نان نيروی شگفت رسالت را

مغلوب کرده بود.

پيغمبران گرسنه

از وعده‌گاههای الهی گريختند

و بره‌های گمشده

ديگر صدای هی‌هی چوپانی را در بهت دشتها نشنيدند.

در ديدگان آينه‌ها گويی

حرکات و رنگها و تصاوير

وارونه منعکس می گشت

و بر فراز سر دلقکان پست

و چهره‌ی وقيح فواحش

يک هاله‌ی مقدس نورانی

مانند چتر مشعلی می‌سوخت.

مردابهای الکل

با آن بخارهای گس مسموم

انبوه بی‌تحرک روشنفکران را به ژرفنای خويش کشيدند

و موشهای موذی

اوراق زرنگار کتب را

در گنجه‌های کهنه جويدند.

خورشيد مرده بود

خورشيد مرده بود، و فردا

در ذهن کودکان

مفهوم گنگ گمشده‌ای داشت.

آنها غرابت اين لفظ کهنه را

در مشقهای خود

با لکه‌ی درشت سياهی

تصوير می‌نمودند.

مردم،

گروه ساقط مردم

دلمرده و تکيده‌ و مبهوت

در زير بار شوم جسدهايشان

از غربتی به غربتی ديگر می‌رفتند

و ميل دردناک جنايت

در دستهايشان متورم می‌شد.

گاهی جرقه‌ای، جرقه‌ی ناچيزی

اين اجتماع ساکت بيجان را

يکباره از درون متلاشی می‌کرد.

آنها به هم هجوم می‌آوردند

مردان گلوی يکديگر را

با کارد می‌دريدند

و در ميان بستری از خون

با دختران نابالغ

همخوابه می‌شدند.

آنها غريق وحشت خود بودند

و حس ترسناک گنهکاری

ارواح کور و کودن‌شان را

مفلوج کرده بود.

پيوسته در مراسم اعدام

وقتی طناب دار

چشمان پر تشنج محکومی را

از کاسه با فشار بيرون می‌ريخت

آنها به خود فرو می‌رفتند

و از تصور شهوتناکی

اعصاب پير و خسته‌شان تير می‌کشيد.

اما هميشه در حواشی ميدانها

اين جانيان کوچک را می‌ديدی

که ايستاده‌اند

و خيره گشته‌اند

به ريزش مداوم فواره‌های آب.

شايد هنوز هم

در پشت چشمهای له‌شده، در عمق انجماد

يک چيز نيم‌زنده‌ی مغشوش

بر جای مانده بود.

که در تلاش بی‌رمقش می‌خواست

ايمان بياورد به پاکی آواز آبها.

شايد، ولی چه خالی بی‌پايانی

خورشيد مرده بود

و هيچ کس نمی‌دانست

که نام آن کبوتر غمگين

کز قلبها گريخته، ايمان است.

آه، ای صدای زندانی

آيا شکوه‌ی يأس تو هرگز

از هيچ سوی اين شب منفور

نقبی به سوی نور نخواهد زد؟

آه، ای صدای زندانی

ای آخرين صدای صداها...

| link |

پنجشنبه، ۱۲ تير ۱۳۸۲

—— ، ۳ ژوئيه ۲۰۰۳

کشتن و پوساندن: ديکتاتوری و فاشيسم!

وقوع فالانژيسم (در اسپانيا) و فاشيسم (در ايتاليا) و نازيسم (در آلمان) و استالينيسم (در روسيه)، در نيمه‌ی اول قرن بيستم، برای بسياری از روشنفکران اين پرسش را پيش آورد که آيا وقوع اينها ضرورتی تاريخی بود؟ ضرورتی برخاسته از سنتها و تاريخ اين کشورها؟ ضرورتی برخاسته از «روح» اين ملتها؟ يا ضرورتی اقتصادی، مثلاً، پيشرفت سرمايه‌داری، در اين کشورها؟ نويسندگان مختلف با توسل به نظريه‌های مسلط امروز، در رشته‌هايی همچون تاريخ و جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، کوشيده‌اند به اين پرسشها بپردازند. اينکه چند و چون توفيق آنان در اين تبيين يا تأويل تا چه اندازه است چيزی نيست که من بخواهم در اينجا به آن بپردازم، که در جای خود می‌تواند بحث دلکش و سودمندی باشد، اما چيزی در تاريخ امروز خودمان و وضعيت همسايگان‌مان و ديگر کشورهای مشابه با ما وجود دارد که مرا به سوی اين مقايسه بکشاند. گاهی که از سرنوشت خود و همنسلانم دلگير بوده‌ام خود را با اين فکر تسلی داده‌ام که فرض کن اکنون دهه‌های سی و چهل قرن بيستم بود و تو در آلمان يا اسپانيا يا ايتاليا زندگی می‌کردی! چه سرنوشتی می‌داشتی؟ بعد با خودم می‌گويم خوب اگر در شوروی بودم چطور؟ با خودم می‌گويم: «همان فجايعی که در اسپانيا و ايتاليا و آلمان رخ داد در شوروی هم رخ داد، اما آيا آينده‌ی اين کشورها با هم يکسان بود؟ اگر روشنفکری آرمانخواه می‌بودم و زندگی خود را با توجه به اوضاع و احوال سياسی و اجتماعی به هر صورتی باخته بودم و امروز سر از خاک برمی‌داشتم، آيا می‌توانستم احساس کنم که نسل آينده‌ی کشورم بهتر و سعادتمندتر از من بوده است يا نه؟ چه چيزی واقعيت اجتماعی و تاريخی جامعه‌های اروپايی، حتی ارتجاعی‌ترين و عقب‌مانده‌ترين آنها را با واقعيت تاريخی روسيه و چين و کره شمالی و عراق و سوريه و الجزاير و ايران متفاوت می‌کند». پاسخ من اين است: «سنت فرهنگی».

آنچه را در عراق اتفاق افتاد می‌خواهم سرمشقی بشمارم برای مطالعه‌ی دو جامعه و دو نظام سياسی: فرق ميان نظامهای سياسی استبدادی به طوری که از قديم در جوامع شرقی وجود داشته است و نظامهای سياسی ظاهراً ايدئولوژيک که امروز سر بر آورده‌اند.

جمعه، ۱۳ تير ۱۳۸۲

—— ، ۴ ژوئيه ۲۰۰۳

طرحهای ترانه

ترانه باز هم زحمت کشيده است و طرحهای خوب و پرانديشه‌ای برای ما فرستاده است. از او سپاسگزارم و اميدوارم باز هم ما را فراموش نکند. اين طرحها را او از کتاب دريغا عشق، مجموعه طرحهای طراح معاصر جواد پويان، برگزيده است. روی تصاوير کليک کنيد تا آنها را درشت ببينيد. | link |

يکشنبه، ۱۵ تير ۱۳۸۲

—— ، ۶ ژوئيه ۲۰۰۳

خشونت و بی‌حجابی!

گوينده‌ی اين سخنان، چنانکه از گفتار وی برمی‌آيد، نخواسته است که حجاب را در وهله‌ی نخست با تکيه بر وحی و ايمان دينی الزام کند و درصدد برآمده است تا با استفاده از تعابير رايج در «گفتارها»ی امروز که، به زعم او، برای مخاطبان موجه‌تر از کلام وحی است به اثبات عقلی و علمی حجاب بپردازد. حال که چنين است ما هم با او از در چالش عقلی و علمی درمی‌آييم: ۱) به استناد کدام شواهد تجربی و يا برهانی گفته می‌شود که ميان بی‌حجابی و آزاد نبودن فکر زن التزام هست؟ آيا در جوامعی مثل عربستان سعودی يا افغانستان طالبانی، که زنان علاوه بر چادر از روبند هم استفاده می‌کنند زنان در آزادی فکر به سر می‌برند و «مردسالاری» در اين کشورها وجود ندارد؟ آيا کسی که نتواند لباس خود را انتخاب کند می‌تواند فکر خود را انتخاب کند؟ ۲) اگر حجاب انتخابی است، پس چرا اجباری اعلام می‌شود و اگر نشانه‌ی «ايمان» است چرا هر کافر خارجی هم که پايش را در ايران بگذارد بايد حجاب را رعايت کند، اگر «حجاب» امری شرعی است آيا نبايد همچون نماز و روزه برای مسلمانان اجرا شود، آيا می‌توان از کافران خواست که نماز بخوانند و روزه بگيرند؟ ۳) آيا بی‌حجابی به خشونت عليه زنان می‌انجامد؟ در قبل از انقلاب چند زن بی‌حجاب به دليل بی‌حجابی کتک خورده بودند يا ناسزا شنيده بودند، يا چند زن محجبه اهانت ديده بودند؟ يا چه تعدادی از زنان مورد آزار جنسی قرار گرفته بودند؟ کسی يادش می‌آيد که آن زمان مانند امروز اين قدر خبر درباره‌ی زن دزدی و زن فروشی و تجاوز جنسی شنيده باشد، يا در جايی خوانده باشد؟ زنان بی‌حجابی که در راهپيماييهای قبل و بعد از انقلاب شرکت می‌کردند از چه کسی توهين ديدند. زنان بی حجابی که در سال ۵۸ به جمهوری اسلامی رأی دادند، فيلمهايشان در بايگانيهای تلويزيون موجود است، آيا جمهوری اسلامی در آن سال به آنان گفته بود که بايد از سال ۶۰  به بعد روسری و مانتو و از سال ۸۲ به بعد چادر سرکنند؟ ۴) امنيت با حصار و ديوار به وجود نمی‌آيد، آيا دزدانی که خانه‌های مردم را غارت می‌کنند از ديوار و دزدگير در هراس‌اند و اين چيزها مانع از کار آنان می‌شود. اگر جامعه‌ای عاری از شرم و حيا، اخلاق، شود هيچ سدی نمی‌تواند جلوی خلافکاری افراد را بگيرد، به همين دليل است که می‌بينيد در جامعه‌ی اسلامی بعد از رحلت پيامبر (ص) زنان از آمدن به مسجد و بيرون آمدن از خانه نيز نهی می‌شوند. معادله‌ی حجاب= امنيت دست آخر به خانه‌نشينی زنان منتهی خواهد شد، اما باز هم زنان امنيت نخواهند داشت، باور نمی‌کنيد، برويد از تاريخ بپرسيد؟ | link |

چهارشنبه، ۱۸ تير ۱۳۸۲

—— ، ۹ ژوئيه ۲۰۰۳

دير مکافات

بس تجربه کرديم در اين دير مکافات        با دردکشان هرکه درافتاد برافتاد

| link |

پنجشنبه، ۱۹ تير ۱۳۸۲

—— ، ۱۰ ژوئيه ۲۰۰۳

مابعدالطبيعه‌ی حجاب: در جستجوی «امنيت»!

گفت مکشوف و برهنه و بی‌غلول                بازگو دفعم مده ای بوالفضول

پرده بردار  و   برهنه گو که  من                می‌نخسپم با صنم با پيرهن

آفتابی  کز  وی  اين عالم فروخت               اندکی گر پيش آيد جمله بسوخت

(١۴١–١٣۵)

دانه باشی    مرغکانت   برچنند                 غنچه باشی کودکانت برکنند

دانه  پنهان  کن  به کلی  دام شو                 غنچه پنهان کن گياه بام شو

هرکه داد او حسن خود را در مزاد             صدقضای بد سوی او رو نهاد

حيلها  و   خشمها   و   رشکها                  بر سرش ريزد چو آب از مشکها

دشمنان او را ز غيرت می‌درند                   دوستان هم روزگارش می‌برند

( ۸٣٣ –۸٣۷)

| Link |