• دشنام بهتر است یا کشتن؟

«فحش یکی از اصول ايجاد تعادل در آدميزاد است، اگر فحش وجود نداشته باشد، بله، آدمی دق می‌کند. بيشتر از تعداد و نوع فحش ًهر زبانی می‌شود از اوضاع مردمی که در يک ناحيه زندگی می‌کنند، سر درآورد، رابطه‌ی بين‌شان را کشف کرد. زبان فارسی اگر هيچ نداشته باشد "فحش آبدار" زياد دارد. ما که سر اين ثروت عظيم نشسته ايم چرا ولخرجی نکنيم؟» (صادق هدايت)

یکی از بهترین و محققانه‌ترین نوشته‌هایی که دیروز خواندم نوشته‌ای بود به قلم حسین سخنور، در «اعتماد» چهارشنبه ۱۶ اردیبهشت ۸۸، که این نقل قول را از آن برداشتم، با عنوان: «در باب بی‌ادبی شریعتی و پرخاشگری سروش». نمی‌دانم شما روزانه چندبار دشنام می‌دهید یا چندبار آرزو می‌کنید که کاش هفت‌تیر یا مسلسلی داشتید و، مثلاً، وقتی ماشینی پشت سرتان بوق می‌زند، یا کسی برایتان ترقه می‌اندازد، یا رئیس‌ یا کارمند فلان اداره که حق‌تان را پایمال می‌کند و شما را سر می‌دواند و آزار می‌دهد به درک واصل می‌کردید. اما می‌دانم بسیاری بدجوری آرزوی داشتن یک مسلسل می‌کنند. و، مثلاً، اگر در مملکت گل و بلبل ما به اندازه‌ی امریکا اسلحه دست مردم بود، آن وقت می‌دیدید که روزی چندتا رئیس یا کارمند یا کاسب یا معلم یا دانش‌آموز راهی قبرستان می‌شدند! اما، حالا که اسلحه را از ما گرفته‌اند، فحش را که از ما نگرفته‌اند. همین است که ما را بددهن‌ترین مردم دنیا ساخته است. اما واقعاً فحش دادن از کشتن بهتر نیست؟

امروز به لطف مصطفی خلجی به مقاله‌ی خوبی از خانم دکتر بلوکی، همکارمان در گروه فرانسه، نیز دست یافتم: «ژان ژنه و نگرشی متفاوت بر مضمون آينه». تحلیل خوبی بود که به درد یکی از کارهای خودم هم می‌خورد. برای ایشان آرزوی شادکامی و موفقیت می‌کنم.

پیوست: این مقاله را که در نقد سخنان تقی رحمانی بود و حسین سخنور نیز به آن ارجاع داده بود ببینید: «دشنه دشنام در زبان شریعتی».