• آیا خیر و صلاح «مُلک» و «ملت» یکی است؟

آقای ظریف، وزیر امور خارجهٔ نظام جمهوری اسلامی ایران، از «خیر و صلاح مُلک و ملت» سخن گفته است. بعید است کسی که در امور سیاسی دانش آموخته است نداند «مُلک» و «ملت» با هم جمع نمی‌شوند چون متعلق به دو عصر متفاوت‌اند: قدیم و جدید. مگر اینکه بنا را بر این بگذاریم که یا آقای ظریف چون در امریکا دانش‌آموخته است زبان و واژگان فلسفهٔ سیاسی را به فارسی و عربی نمی‌داند یا اینکه در واقع «کنایتی» و «اشارتی» کرده است که اهل نظر و آشنایان با زبان اشارت باید آن را بگشایند. اما چیست این «مُلک»؟  

«مُلک» (kingdom) و «مَلِک» (king) و «مملکت» (realm) از واژگان نظام ملوکیت یا نظام سلطانی عربی - اسلامی است که اشاره به قلمرو سلطهٔ سلطانی دارد. بالطبع در نظام سلطانی «ملت» (کسانی که در سرزمینی مشترک به دنیا آمده‌اند) حقی برای حکومت ندارند و تنها «رعیت» شمرده می‌شوند و خود آنان نیز مایملک سلطان‌اند و فقط باید آن‌قدر رعایت حال شأن را کرد که شورش نکنند و بس. بنابراین، می‌توان گفت که در سخن آقای ظریف ما با بیانی ریاکارانه رو به رو هستیم. کسی که از نظامی سلطانی پیروی می‌کند که در آن«مصلحت نظام» فوق همه‌چیز است می‌خواهد بگوید به خیر و مصلحت «ملت» نیز می‌اندیشد. و حال آنکه این دو هرگز در نظامی سلطانی که در آن «مصلحت نظام» بر هر چیز مقدم باشد و جایی برای «منافع ملی» نباشد با یکدیگر جمع نمی‌شوند. «ملت» وقتی به خیر و صلاح خودش می‌رسد که خودش «دولت» تعیین کند و خودش دولت را بازخواست کند و خودش آن را برکنار کند. ملت از کسی اجازه نمی‌گیرد.

@fallosafahmshk