• «بدن» یا «سر»!؟

غلامعلی حداد عادل در جملهٔ شعارمانندی گفته است: «بدنهٔ انقلاب سالم است»! نمی‌دانم «استاد» دربارهٔ بر زبان راندن این سخن چقدر اندیشه کرده‌اند، اما این سخن چندان مفهوم نیست و به نظر می‌آید که دقیقاً مغایر با آن چیزی است که ایشان قصد داشته‌اند بگویند. نخست اینکه، می‌باید پرسید مراد ایشان از «بدنه» چیست؟ آیا منظور از «بدنه» تنه و پیکر است؟ آیا ایشان «انقلاب» را همچون خودرویی تصور می‌کنند که «بدنه» و «موتور» و «چرخ» و «راننده» دارد یا انسانی که بدن و روح دارد یا بدنی که اندام‌های مختلف از سر تا پا دارد؟ پس اگر مقصود از «بدنه» تنه یا پیکر چیزی مانند خودرو باشد، آیا «رهبر انقلاب» در حکم «بدنه» است یا «موتور» یا «راننده»؟ اما آیا «بدنهٔ انقلاب سالم است، چون رهبر آن ساده‌زیست است!». دوم اینکه، آیا رهبر نظامی را که ۴۵ سال است «حاکم» است می‌توان «انقلابی» گفت؟ رهبر نظام حاکم علیه چه کس و چه چیز دارد «انقلاب» می‌کند (!؟) و رهبر انقلاب آن کجاست که «ساده زیست» است؟ آیا او در «کوهستان‌ها» زندگی می‌کند و چریک‌های شورشی علیه «نظام» را رهبری می‌کند یا در خانه‌ای دو اتاقه در دروازه غار «نظریهٔ انقلاب» علیه «نظام» حاکم را تدوین می‌کند؟

اما «رهبر» برای انقلاب در حکم «بدنه» (بدن، پیکر) نیست بلکه در حکم «سر» است و بدنه یا پیکره و تنهٔ جامعه عموم مردم‌اند وانقلاب‌ها در جامعه برای این صورت می‌گیرند که «سر» عوض شود چون «سر» است که بدن را راه می‌برد. اما آیا هر «سر»ی «سر» است؟ 

اکنون می‌باید پرسید «سر» انقلاب ۵۷ که بود؟ «شریعتی»، «مطهری»، «آل احمد»، «فردید»، «جزنی»، «شاملو»، «حزب توده»، «چریک‌های فدایی»، «مجاهدین»، «بازرگان» یا «خمینی»؟ واقعیت شاید این باشد که انقلاب‌ها برای اینکه راه بیافتند و به پیروزی برسند از یک «تن» یا «بدن» و یک «سر» سرچشمه نمی‌گیرند، بلکه رودهایی‌اند که به هم می‌پیوندند و سیلی می‌شوند بنیان‌کن. اما آنکه با پیروزی انقلاب و به هم پیوستن همهٔ این رودها سرانجام «سر» می‌شود یا «سر» می‌ماند ضرورتاً همان کسی نیست که «سر» اصلی بوده است. او چه بسیار «سرها» که باید بزند تا خود «سر» شود و «سر» بماند! تاریخ انقلاب‌های شکست‌خورده تاریخ انقلاب‌هایی است که یا «سر»ی نداشته‌‌اند که به آن تن بیارزد یا «سر»ی یافته‌اند که در واقع هرگز «سر» نبوده است! 

دوشنبه، ۵ تیر، ۱۴۰۲