• درگذشت دکتر هوشنگ اعلم

 دکتر هوشنگ اعلم در هفته‌ی پيش درگذشت. اولين بار که نامش را شنيدم و چهره‌اش را ديدم سال ۶۷ بود — در «دانشنامه‌ی جهان اسلام»، در خيابان نوفل ‌لوشاتو، کوچه‌ی آراکليان، جنب انجمن فلسفه و حکمت. در سالهای ۶۷ تا ۶۹ هفته‌ای چندروزی صبحها و بعد از ظهرها، به حکم مأموريت از سوی مرکز نشر، می‌رفتم آنجا. در آن زمان مرحوم دکتر احمد طاهری عراقی معاون علمی «دانشنامه» بود و مرحوم دکتر زرياب خويی و دکتر ايرج پروشانی و جناب عبدالحسين آذرنگ و دکتر عباس حری و مهندس حسن طارمی و مدتی نيز دکتر سعيد ارباب شيرانی تنها کسانی بودند که در آنجا به کار ويراستاری و تأليف مقالات اشتغال داشتند. در آنجا بود که اولين بار مترجم و ويراستار حرفه‌ای شدم. سالهای خوب و نيز دردآوری برايم بود. آن سالها آن قدر برايم تلخ بود که در آزمون دکتری ۶۷ شرکت نکردم و بعدها نيز بی‌خيالش شدم و قيدش را زدم.

نام اعلم البته برايم ناآشنا نبود. و دکتر اعلم هميشه خيلی زود توضيح می‌داد که جلال‌الدين اعلم برادرش است و با او اشتباهش نکنند. با نام و ترجمه‌های جلال‌الدين اعلم از قبل از انقلاب آشنا بودم و ترجمه‌هايش را خوانده بودم. محيط کوچک و جمع و جور و ميز ناهارخوری آنجا خيلی زود امکان آشنايی و دوستی با استادانی را برايم فراهم آورد که هيچ وقت نشستن در کنارشان نيز از ذهنم نگذشته بود. دکتر اعلم مردی بسيار دانشمند و دوست‌داشتنی و شوخ‌طبع بود که گاهی تندترين و تلخ‌ترين سخنان را با شوخ‌طبعی منحصر به فردی به آدم می‌زد. او چندباری نيز کمکم کرد و مرا به اشخاصی معرفی کرد که آشنايی با آنان برايم بسيار مغتنم بود. بعد از آنکه از «دانشنامه» رفتم و «دانشنامه» نيز تغيير مکان داد تا چند سالی هربار که گذارم به آن طرفها می‌افتاد احوالی از او می‌پرسيدم و از مصاحبت شيرين و محبت گرمش برخوردار می‌شدم. او حتی از گفتن خصوصی‌ترين خاطرات جوانی‌اش در امريکا برای من مضايقه نداشت و هرکاری می‌کرد تا لحظاتی را که در کنارش بودم به شادی سپری کنم. خدايش رحمت کند که او هم در اين دنيا بيگانه‌ای بود، جز دانش نيندوخت و جز فرومايه دشمنی نداشت.