• روشنفکران سیاسی و خانواده

روشنفکران سیاسی، دست کم در بخشی از زندگی خود، زندگی را به دشواری می‌گذرانند. آنان همواره در معرض بدنامی، اهانت، بیکاری، فقر و تنگدستی، تبعید، زندان و حتی مرگ‌اند. بنابراین، همواره با این پرسش رو به رویند که آیا نباید در راهی که در پیش گرفته‌اند، اگر نه برای حفظ خود، دست کم برای حمایت و صیانت از نزدیکان و بستگان خود بازنگری کنند؟ آیا نباید نگران سلامت پدر یا مادر یا همسر و فرزندان خود باشند؟ روشنفکران سیاسی هم می‌توانستند و می‌توانند و حق دارند همچون بسیاری از مردم فقط به فکر زندگی بهتر و موفقیت و تأمین سعادت و رفاه خود و خانوادۀ خویش باشند، پس چرا نه تنها سعادت و رفاه خود بلکه سعادت و رفاه نزدیکان خود را نیز به خطر می‌اندازند؟ آیا برای کسی که می‌خواهد در زندگی خطر کند بهتر آن نیست که هرچه بیشتر از قید تعلقات آزاد باشد تا هم بهتر به کارش برسد و هم کمتر به دیگرانی که دوستش دارند و به او وابسته‌اند آسیب برساند؟ آیا بهتر آن نیست که روشنفکران سیاسی ازدواج نکنند؟ پدر یا مادر را شاید بشود یک کاری کرد، اما با همسر و فرزند چه می‌توان کرد؟