چندی پیش فیلم «سرمایه» اثر کوستا گاوراس را میدیدم. دربارۀ «بازیهای سرمایه»
و «نظامهای بانکداری» بود و پولهای بیدردسر و بیزحمتی که میتوان با شیادی به
ظاهر قانونی در معاملات صوری به دست آورد. بعد به یاد آشنایی چهلسالهام با
فیلمهای او افتادم و اینکه فیلمهایش تا چه اندازه در ساختن نگرشم نسبت به جهان
«سرمایهداری» و نیز «بلوک شرق» و «سیاست» و «انقلاب» مؤثر بوده است. گاوراس،
تبعیدی یونانی، با پیشینهای چپگرا و مبارز، این هشیاری را داشت که در «جنگ سرد»
میان دو بلوک گرفتار پیشداوریها یا جانبداریهای رایج نشود، هم نظام «پولی» بازار
آزاد را بشناسد، هم نظام «زوری» احزاب کمونیستی بلوک شرق را و هم با خواستهای
«عدالتطلبی» و «آزادیخواهی» در سراسر جهان، با هر ایدئولوژی و هر دین و مذهب و
ملیت، همدلی داشته باشد. ۱۲ فوریه او هشتاد و سه ساله شد. تصاویر زیر نماهایی از
فیلم «اعتراف» (۱۹۷۰) اوست، با بازی درخشان ایو مونتان.
نوشتۀ «گاردین» و نیز مصاحبۀ «پروگرسیو» با او را نیز میتوانید در ذیل ببینید:
http://www.theguardian.com/film/2009/apr/04/costa-gavras
http://progressive.org/news/2013/08/184000/costa-gavras
|