• فوتبال و سياست

ديشب حدود ۱۲:۰۰ بود که رفتم چيزی از يخچال بردارم بخورم و بعد بخوابم. همين طور که پشت ميز ناهارخوری مشغول خوردن بودم گفتم تلويزيون را هم روشن کنم ببينم چه خبر است. شبکه‌ی ۱ که تصويرش بالا آمد، گوينده‌ای را ديدم که دانشجويان هنر و فلسفه و نيز استادان هنر و فلسفه را به تماشای برنامه‌ی خودش دعوت می‌کرد، کمی تأمل کردم، ديدم برادر متعهد جناب آقای بلخاری دارند درباره‌ی هنر اسلامی افاده‌ی سخن می‌کنند؛ تحملش را نداشتم؛ شبکه‌ی ۳ را زدم، ديدم برنامه‌ی زنده‌ی ورزشی است و برادر متعهد جواد خيابانی دارد با يک برادر متعهد ديگری درباب فوتبال و اقتصاد و سياست گفت و گو می‌کند. برنامه را نگه داشتم. همین طور که داشتم گوش می‌کردم و می‌ديدم، برادر متعهد بحث را درباب سياست و فوتبال به اينجا رساند که «فوتبال برای حکومت‌داری هم بسيار خوب است و کشورهايی مانند برزيل و آرژانتين بدون پيروزی در فوتبال حکومت‌شان با مشکل مواجه است». کمی صبر کردم ببينم نام اين برادر متعهد کيست که شنيدم خيابانی او را مهندس تاج، مدير مسئول روزنامه‌ی «جهان فوتبال»، خطاب می‌کند. بی‌شک، جناب آقای مهندس تاج سخنی حق گفته بودند. اما جالب توجه آنکه نه برای انتقاد از فوتبال بلکه برای حمايت از فوتبال. و اين چيزی بود که مرا به خنده انداخت، آن هم بعد از ۲۸ سال که از انقلاب گذشته است. به ياد سالهای اول انقلاب افتادم. تاريخ هم دهن کجیهای خاص خود را دارد.

در آن سالها عادت به تماشای فوتبال از آن چيزهايی بود که بايد کم کم ترک می‌شد و تلويزيون به زور راضی می‌شد که پولی بابت پخش مستقيم فوتبال بپردازد. برنامه‌های افشاگرانه‌ای در تلويزيون برای فوتبال ساخته می‌شد. ارتباط فوتبال با سرمايه‌داری و ديکتاتوری از مضامين اصلی اين برنامه‌ها بود — برنامه‌های ويژه‌ای درباره‌ی فوتبال در امريکای لاتين و اسپانيا و حتی دو باشگاه تاج و پرسپوليس. اما رفته رفته زندگی راه خود را رفت و امروز ديگر روزی نيست که چند مسابقه‌ی فوتبال از تلويزيون پخش نشود، آن هم از کشورهای مختلف. امروز به برخی از بازيکنان فوتبال در کشور ما «ژنرال» می‌گويند و «سردار- ژنرالهای» ميلياردر نيز باشگاه‌داری می‌کنند. آيا اين دهن کجی تاريخ نيست که آرژانتين، کشوری که روشنفکران و مخالفان سياسی در آن سر به نيست می‌شدند و هولناکترين جنايتها در زندانهايش رخ می‌داد و ورشکسته‌ترين اقتصاد جهان را دارد، امروز به الگويی برای جامعه‌ی ‌علوی و امام زمانی ما تبديل شده است! هيهات من‌الذلة.