• ادبیات، عرفان: شهادت تاریخی و نقد زمانه

دربارهٔ سخنان بالا که عطار در «تذکرة‌الاولیاء» خود آنها را از قول خرقانی آورده است، چه می‌توان گفت: خداشناسی، اندرز اخلاقی، نقد اجتماعی، یا شهادتی به وضع زمانه؟

• کیمیاگران خاک

در این باره که در این «انقلاب» به چه کسی از همه بیش‌تر «ستم» شده است به‌راحتی نمی‌توان قضاوت کرد، چون آن‌قدر «ستم» و «ستمدیده» هست که فقط هنگامی می‌توان در این باره به‌درستی قضاوت کرد که ما داستان همهٔ «ستمدیدگان» را شنیده یا خوانده باشیم. در این میان، بی‌شک، کسانی که ثروتی و سرمایه‌ای به رنج و زحمت و کار و نبوغ و هوش خویش گردآورده بودند از همه برجسته‌ترند. مرحوم عبدالرحیم جعفری، بنیانگذار انتشارات (معظم) امیرکبیر، از این جمله است. 

• با ـ هم ـ بودن، شادی و پیروزی بر سیاهی و تاریکی و سردی

«زمستان می‌رود و روسیا‌هی‌اش به زغال می‌ماند». چنین می‌گفتند و می‌‌آموختند و می‌آموزاندند مادران و مادربزرگ‌های ما. اما این ضرب‌المثل فقط برای گذر از سرما‌های سخت و جانسوز قدیم نبود که می‌باید برای شستن دست و صورت یخ حوض را می‌شکستی! برای گذر از هر دشواری بود که ممکن بود در زندگی با آن رو به رو شوی و برای هر نامردمی بود که ممکن بود از «ارباب بی‌مروّت» دنیا ببینی! روسیاهی زغال روسیاهی مردم فرومایه و پستی است که بر مردم خویش و بر همنوع خویش ستم می‌کنند. 

• بودن یا نبودن؟

«بودن یا نبودن»؟ پرسش این نیست.  پرسش این است که تا نیست نشده‌ایم چه باید باشیم.  
 
 
 

• «شهوات»، «عواطف» یا «امیال و احساسات»

یکی دو هفته پیش در صفحهٔ اینستاگرام «انتشارات ققنوس» جمله‌ای مشهور از دیوید هیوم را در تصویری درشت دیدم که برایم آشنا بود. مترجم کتاب «رساله‌ای دربارهٔ طبیعت آدمی» که این انتشارات آن را منتشر کرده است این جملهٔ مشهور را بدین گونه ترجمه کرده بود: